Zoek op deze site:
     
rfBlog van: 17-08-2020
door: Joyce Roodnat
 
Artikel in het NRC 15 juli 2020
 

Helena van der Kraan portretteerde teddyberen serieus, als menselijke modellen. Hoe meer Joyce Roodnat naar de berenfoto’s kijkt, hoe meer verhalen ze ziet.

Ik hield ’t niet voor mogelijk, maar ik ben weerloos tegen de teddyberenportretten van Helena van der Kraan. Inderdaad, foto’s van teddyberen, het zijn er bijna honderd. Ik bewonder deze fotografie: analoog zwart-wit, dus met alle nuances van het goeie ouwe celluloid (fotografie met ‘een rolletje’), zacht, zilver, aaibaar. Maar hoe kan dat? Denk ik aan speelgoedberen dan denk ik aan Elvis. Aan zijn sufste song: ‘Teddy Bear’, waarin Presley zijn liefje verzoekt of hij haar ‘lovin’ teddy bear’ mag zijn. Zijn beruchte bekken houdt hij stil en terecht. De teddybeer is iets van hou en trouw en kusjes, wellust is er niet bij. Dacht ik.

Nu weet ik beter. Nu zie ik in het Fotomuseum Den Haag die berenfoto’s. De berin likt haar welpen in de vorm, Helena van der Kraan doet dat met de teddy’s. Ze portretteerde de beren serieus, als menselijke modellen, net zoals je dat doet met mensen zorgde ze voor sterretjes in hun glazen ogen, waardoor het lijkt of ze ergens naar kijken en aan iets denken. Ik zie een meisje in een overgooier. Een versierder met zijn hemd uit zijn broek. Een kleuter in een gehaakt luierbroekje. Een gezellige beren-bon-vivant in een fluwelen peignoir. Een berenvrouw, vief in haar zelfgemaakte katoenen jurk. Een dramatische beer met zijn lijf in verband. Eén beer heeft een duidelijke venusheuvel onder haar korte hemdje.

Helena van der Kraan: Teddy-portret (2014-2020). Foto Helena van der Kraan/Fotomuseum Den Haag

Het teddynaakt is het mooist. Mijn favoriet is de naakte berin met de scheve snuit, een pin-up van jewelste, onschuldig, maar houd haar in de gaten. Van der Kraan laat de beren zo poseren dat hun geslacht onmiskenbaar is, ook al hébben ze helemaal geen geslacht! Die blote beer met schrale biceps? Duidelijk een jongen. Die beer met die brede heupen? Een vrouw, en die kokette blootloopster op schoentjes ook.

Het valt op dat ze de beren full length vastlegde. Van close-ups moest ze niks hebben en daar had ze gelijk in. Zoom in op zo’n berenkop en je foto wordt direct een spiegel. De beschouwer kijkt naar de beer met zijn versleten snuit en weent, niet om de beer maar om zichzelf. Hoe overduidelijk er ook van de beren gehouden is, van zulk sentiment moest Van der Kraan niks hebben. Haar speelgoedberen praten niet, ze horen ook niks, maar ze luisteren wel. Ze leven niet, ze lijden wel – als het meezit troosten ze daarmee hun mensje.

Hoe meer ik naar de zachtgrijze foto’s kijk, hoe meer verhalen ik zie. Die zijn er niet, ik leg ze er zelf in, ik besef het.

De teddybeer (of de poes, of de pop) is acteur in het theaterstuk van de eerste grote liefde. Jij bent het publiek, voor je beer spreek je je verbeelding aan. Nu proefde je van de zoete zonde die kunst heet. Lever je uit aan een kunstwerk en genot is je deel. Lust zelfs, als je mazzel hebt.

Te zien t/m/ 1/11 Kunstmuseum Den Haag - Helena van der Kraan overleed 14 juni j.l.

 
oudere artikelen:
 
04-02-2024
Judith Kuipéri
Een vlucht in perfectie
 
Lees verder
 
06-12-2023
Vanessa Jane Phaff
Solitaire chess
 
Lees verder
 
06-12-2023
Judith Kuipéri
Interview met Antonie en Louise Ladan
 
Lees verder
 
19-11-2022
Linda Selena Boos
Een moderne mythe: "Rivier, Boot, Stad" van Edward Clydesdale Thomson, 2022
 
Lees verder
 
17-12-2021
Judith Kuipéri
Het mannetje van Tomas Schats
 
Lees verder
 
31-10-2021
Judith Kuipéri
Een wandeling om Het land van Chabot
 
Lees verder
 
31-03-2021
Tomas Schats
Nog even...
 
Lees verder
 
29-12-2020
Tomas Schats
2021
 
Lees verder
 
17-08-2020
Joyce Roodnat
Artikel in het NRC 15 juli 2020
 
Lees verder
 
01-08-2020
Tomas Schats
Boijmans Ahoy drive-thru museum
 
Lees verder
 
latest news
07-03-2024
laatste nieuws
Kunstenaars elders / Artists elsewhere
 
latest interview:
22-11-2023
CroppedColorscheme
Eva Michiels interviewt
Gerco de Ruijter en Hans Vingerling
 
latest article:
04-02-2024
Judith Kuipéri: Een vlucht in perfectie
 
contact
stuur ons een e-mail
 
Secretariaat
Lloydkade 627
3024 WX Rotterdam
 
Kamer van Koophandel
41134388
 
IBAN
NL57INGB0006934300
 
Open:
alleen op afspraak
only by appointment
 
anbi